Geluk of ongeluk. In China woonde een oude, wijze boer en alles wat hij bezat was zijn huis, zijn zoon en zijn paard. Zijn zoon en zijn paard waren dan ook erg belangrijk voor zijn levensonderhoud.
Op een dag brak het paard door de omheining en rende weg.
Die avond kwamen de dorpelingen bij de Chinese boer op bezoek om hun medelijden te betuigen. “Wat vreselijk!” zeiden ze: “Hoe moet het nu met het land? Je paard verloren, wat een ongeluk!”
Maar de boer glimlachte rustig en zei: “Geluk of ongeluk? Wie zal het zeggen? Het enige dat ik weet, is dat het paard is weggelopen.”
De dag daarna gingen de boer en zijn zoon weer aan het werk op het land en voor enige tijd maakten ze er het beste van. Tot op een dag het paard weer kwam aangelopen. En in zijn kielzog nam hij een kudde van tien wilde paarden mee!
Die avond kwamen de dorpelingen weer bijeen om hun gelukwensen te geven: “Wat een geluk! Wat geweldig! Je bezit zo maar vertienvoudigd!”
Maar de boer glimlachte rustig en zei: “Geluk of ongeluk? Wie zal het zeggen? Het enige dat ik weet, is dat mijn paard weer terug is en dat er tien andere paarden bij zijn.”
De volgende dag wilde de zoon proberen of hij de paarden kon temmen en klom op de rug van een wild paard. Deze was hier echter niet van gediend en bokte net zolang totdat de zoon met een flinke smak op de grond belandde en beide benen brak.
Die avond stonden de dorpelingen weer op de stoep: “Wat vreselijk! Je zoon! Beide benen gebroken! Nu kan hij niet helpen op het land! Wat een ongeluk! Hoe moet dat nu?”
Maar de boer glimlachte rustig en zei: “Geluk of ongeluk? Wie zal het zeggen? Het enige dat ik weet, is mijn zoon zijn beide benen gebroken heeft.”
De volgende dag kwam er bericht dat er een oorlog was uitgebroken en dat alle jongemannen die daartoe in staat waren zich onmiddellijk moesten melden om een leger te vormen. De zoon van de boer hoeft niet mee omdat hij gewond is.
De oorsprong van dit verhaal is onbekend. Het komt uit de Taoïstische traditie, dus het kan gemakkelijk meer dan 2000 jaar oud zijn.
Psychologische Context van het Verhaal
Het verhaal van de oude, wijze boer illustreert de Taoïstische filosofie van acceptatie en onthechting. In psychologische termen legt het verhaal uit hoe onze perceptie van gebeurtenissen sterk beïnvloed wordt door onze emoties en vooroordelen. De boer blijft kalm en evenwichtig, ongeacht of de gebeurtenissen als positief of negatief worden beschouwd door de dorpelingen. Deze houding weerspiegelt een staat van emotionele regulatie en cognitieve flexibiliteit, waarbij men niet onmiddellijk reageert op gebeurtenissen met oordeel of emotie, maar eerder accepteert wat er gebeurt zonder er een definitieve betekenis aan toe te kennen.
Samenvatting van de Psychologische Context
Het verhaal van de oude boer benadrukt de waarde van een onthechte en accepterende houding ten opzichte van levensgebeurtenissen. Dit kan worden gezien als een vorm van emotionele regulatie waarbij men niet wordt meegesleept door onmiddellijke reacties op situaties. De boer reageert niet vanuit een automatische emotionele reactie, maar blijft in plaats daarvan kalm en open voor de verschillende mogelijke uitkomsten van elke situatie. Deze benadering is vergelijkbaar met mindfulness, een praktijk die aandacht besteedt aan het huidige moment zonder oordeel en die kan helpen bij het verminderen van stress en het bevorderen van psychologisch welzijn.
Relevante Bronnen die de Theorie Onderschrijven
- Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR): Deze wetenschappelijk ondersteunde methode, ontwikkeld door Jon Kabat-Zinn, benadrukt het belang van het accepteren van het huidige moment zonder oordeel. Het helpt individuen om beter om te gaan met stress en emoties door een onthechte en accepterende houding aan te nemen, vergelijkbaar met de wijze boer in het verhaal .
- Cognitieve Flexibiliteit: Dit is het vermogen om je gedachten en gedragingen aan te passen in reactie op veranderende doelen en omgevingen. Het verhaal van de boer illustreert cognitieve flexibiliteit door de manier waarop hij zijn oordeel opschort en open blijft voor de uitkomst van gebeurtenissen zonder direct te reageren .
- Emotionele Regulatie: Volgens onderzoek gepubliceerd in het “Journal of Personality and Social Psychology” kan het reguleren van emoties, door middel van technieken zoals mindfulness en cognitieve herstructurering, leiden tot een verhoogd psychologisch welzijn en vermindering van angst en depressie .
Door deze bronnen te raadplegen, kunnen we zien hoe de houding van de boer in het verhaal niet alleen een oude wijsheid weerspiegelt, maar ook steun vindt in moderne psychologische praktijken die gericht zijn op het verbeteren van mentale gezondheid en welzijn.
- Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) – Jon Kabat-Zinn, “Full Catastrophe Living”
- Cognitive Flexibility – Scott Barry Kaufman, “Wired to Create”
- Emotional Regulation – James J. Gross, “Emotion Regulation: Conceptual and Practical Issues” in Journal of Personality and Social Psychology
